Абай Құнанбайұлы ескерткіштер картасы

Абай Құнанбайұлының Республикамыздағы және шет елдердегі ескерткіштеріне саяхат 

https://abaialemi.kz/kz/map

	Тараз төрінде Абай ескерткіші орын тепті. Бұл - Шығыс Қазақстан елінің қазақ хандығының 550 жылдығына, ұлы Абайдың туғанына 170 жыл толуына арнап жыр алыбы Жамбыл жеріне арнаған сый-тартуы. Мүсінші – Гайсин Евгений Ирданович Биіктігі – 6,6 м.
	Абай ескерткіші (Абай қ., Қарағанды облысы).
	Республика сарайы алдында Абай атындағы алаңға қойылған ескерткіш (Алматы қ.) Ескерткішті Мүсінші Xәкімжан Наурызбаев қоладан құйған. Сәулетші И. И. Белоцерковский қызыл граниттен қалаған тұғыр жобасы ақын тұлғасын мазмұн жағынан байыта түседі. Ескерткіштің тұтас биіктігі 13,7 м. Ескерткіштің ашылуы: 1960 ж.
	Абай Құнанбаев мүсіні (Алматы қ.) Абай атындағы ҚазҰПУ негізгі корпусы кіреберісіне орналасқан.
	Метроның «Абай» стансасындағы барельеф (Алматы қ.) "Абай" стансасы 2011 жылы 1 желтоқсанда ашылды. Метро төрінде қола және «флоренция нақышында» орындалған Абай бейнесi бедерленген көркем панно орналасқан. Бедерлі композиция сәулет өнерімен үндесіп замана стиліне сай нақышталған. Абайдың қара сөздері, ой иiрiмдерi, ғибратты тәмсiлдерi көңiлiңiздi әр қиырға жетелеп, санаңызға серпiлiс әкеледi.
	Абай ескерткіші (Астана қ.) Астана қаласында қоладан құйылған Абай мүсінінің биіктігі 3,5 метр. Қолына кітабын ұстаған Ұлы Абай, халқының болашағын зерделеп, алысқа барлай көз салады. Ескерткіш авторлары – мүсінші Тоқтар Ермеков және сәулетші Нұрбек Айжанов. Ашылған күні: 10 маусым 2000 ж.
	Абай ескерткіші (Астана қ.) Елорданың ескі қалашығының Орталық алаңына таяу орнатылған. Абайдың еңселі ескерткіші 7 метрлік тұғырда бой көтерді. Абай мүсінінің биіктігі - 7,5 метр. Жоба авторы – алматылық мүсінші Болат Досжанов. Ашылған күні: 19 маусым 2010 ж.
	Абай бюсті. (Баку, Әзербайжан, 2011 ж.) Баку мемлекеттік университетінде Абай Құнанбайұлы атындағы орталық ашылып, сол жерге ұлы ойшылдың бюсті қойылды.
	Абай Құнанбаев монументі (Байқоңыр қ., Қызылорда облысы)
	Абай ескерткіші (Будапешт қ., Венгрия) Ақын мүсіні Будапешттегі Астана көшесінде бой көтерді. Ескерткіш Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі Кәрім Мәсімовтің Венгрияға ресми сапары барысында ашылды. Делегация құрамында Шығыс Қазақстан облысының өкілдері де болды. Мүсін қоладан жасалған, оның биіктігі 1070 мм, ені - 900 мм. Ашылған күні: маусым 2014 ж.
	Абай мұражайына кіреберістегі монумент (Жидебай ауылы, Абай ауданы, ШҚО)
	Абай ескерткіші («Шалқыма» концерт залындағы гүлзар, Қарағанды қаласы). Ескерткіш Қазақстан суретшілер Одағының Қарағанды облыстық ұйымының көркем-өндіріс комбинатында құйылған. Материалы: қола, гранит. Авторы: мүсінші А.Нартов, суретші Е.Шахиев. Ескерткіштің биіктігі - 9,9 м. Ашылған күні: желтоқсан 2008 ж.
	Абай ескерткіш-монументі (Қарауыл ауылы, Абай ауданы, ШҚО). Ескерткіш Әкімшілік ғимараты алдындағы орталық алаңда орналасқан. 1971 жылы жасалған.
	Абай ескерткіші (Мәскеу қ., Ресей Федерациясы) Қазақстан Елшілігі маңайына қойылған. Авторлық ұжым: мүсінші Марат Айнеков, дизайнер Тимур Сулейменов, суретші Эдуард Дробицкий, сәулетші Вячеслав Романенко. Мекен-жайы: Чистопрудный бульвары, үй. 12С1.. Салынған уақыты: 2006 ж.
	Абай ескерткіші (Пекин қ., Қытай Халық Республикасы). Қытай астанасының орталығындағы "Чаоян" саябағында орнатылған. Ескерткіш ҚР Сыртқы істер министрі Ерлан Ыдырысовтың Қытайға сапары аясында ашылды. Министр қазақ халқының ұлы ақынына ескерткіш қою идеясының бастамашысы Қазақстан Елшілігіне алғыс білдірді. Мүсін авторы, сәулетші Юань Сикунь. Ашылған күні: 19 наурыз 2014 ж.
	Абай мен Пушкин ескерткіші (Петропавл қ.) 2006 жыл Қазақстанда Пушкин жылы, ал Ресейде Абай жылы деп жарияланды. Тәуелсіздік күні Петропавл қазақ ақыны Абай Құнанбаев пен орыс ақыны Александр Пушкинге ескерткіш ашылды. Абай-Пушкин композициясы екі халықтың достығын паш етеді. Символикалық тіршілік ағашымен жалғасқан Абай мен Пушкин композициясының биіктігі 5,2 метр, осы тұлғалардың өмір сүрген дәуірлерін бөліп, сонымен бірге мәңгілік символы ретінде біріктіріп тұр. Авторлар: мүсінші К. Сатыбалдин, сәулетші С. Баймагамбетов және В. Затай.
	Абай ескерткіші (Семей қ.) Ескерткіш Абай алаңына орнатылған. Тұғырда Абайдың: «Өлді деуге бола ма, айтыңдаршы, өлмейтұғын артында сөз қалдырған» деген сөзі жазылған. Материалы – тас. Авторлары: мүсінші Д.Г. Элбакидзе, сәулетші - Шингарев. Ашылған күні: 1972 ж.
	Абай Құнанбаев ескерткіші (Тараз қ).
	Абай ескерткіші (Ташкент қ., Өзбекстан Республикасы). Қазақ ақыны Абай ескерткіші мен Ташкенттегі Қазақстан Елшілігінің жаңа ғимаратын президенттер Нұрсұлтан Назарбаев пен Ислам Каримов ашты. Абай ескерткішінің авторлары белгілі қазақ мүсіншісі Нұрлан Далбай және сәулетші Расул Сатыбалдиев. Авторлар ақын бейнесі арқылы бүкіл қазақ халқының дархан көңілі мен ұлы ойшылдың дана тұлғасын сомдаған. Ескерткіштің биіктігі – 9,2 метр. Ашылған күні: 15 маусым 2013 ж.
	Абай мүсіні (Тегеран қ. Иран Ислам Республикасы). Ұлттық кітапханаға кіреберіс аллеяда орнатылған. Ашылған күні: 15 қазан 2007 ж.
	Абай ескерткіші (Орал қ.) Қаланың орталық алаңында орнатылған. Граниттен жасалып, Классикалық үлгіде орындалған тұғырда бой көтерген. Авторы: ҚР суретшілер Одағының мүшесі, алматылық мүсінші Нұрлан Далбай. Ашылған күні: 27 тамыз 2002 ж.
	Абай ескерткіші (Өскемен қ.) Қаланың Республика алаңында орнатылған. Авторлар: мүсіншілер Ескен Сергебаев және Бақытжан Әбішев. Абай ескерткішін Қарағанды қаласындағы ҚР Суретшілер Одағының облыстық ұйымы әзірледі. Ескеркіштің биіктігі – 5 метр 40 см. Басқыштары мен тұғыры – 7 метр 80 см. Ескерткіштің жалпы биіктігі – 13 метр 20 см. Қола мүсіннің салмағы – 5 тонна. Ашылған күні: 29 тамыз 2009 ж.
	Абай ескерткіші (Шахтинск қ., Қарағанды облысы).
	Абай ескерткіші (Шымкент қ.).
	Абай ескерткіші (Франция, Ренн қ. 2016 ж.)
	Абайдың бюсты (Мысыр, Каир қ., 2016 ж.) Мүсін авторы: мысырдың танымал мүсіншісі Усама әл-Серуи Бюстке қаражатты мысырлық меценат Хусейн әл-Шафии шығарған.
	Абай ескерткіші (Ақтау қ.) "Абай" атындағы мәдени демалыс кешенінің алдына орнатылды. Биіктігі 5 метр, ені 3,3х3,6 Авторы: мүсінші Багдаулет Еркинбеков. Ашылған уақыты: 15 желтоқсан 2018 жыл.
	Абай ескерткіші (Самар ауылы, Көкпекті ауданы, ШҚО) Ұлы ақынның атындағы орталық алаңда орнатылды. Ескерткіштің биіктігі: тұғырымен қоса есептегенде 7 метр. Авторы: мүсінші Әлібек Шоқанов. Ашылған уақыты: 23 тамыз 2019 жыл.
	Абай ескерткіші. (Түркия, Анкара, 2019 ж.)
	Аға сұлтан Құнанбай Өскенбайұлы мен Абай Құнанбаевқа арналып ескерткіш (Қарағанды облысы, Қарқаралы қ.) Ескерткіштің биіктігі – 4 метр. Мүсін таза мыстан жасалған.  Ескерткіш мешіт жанында орнатылған. Алла үйін 1851 жылы Қарқаралы уезінің аға сұлтаны болған Құнанбай Өскенбайұлы салған. Мүсіндік композицияның авторы — Сәкен Дәулетбаев. Оның ойынша, ескерткіш медреседен үйге оралған жас Абайды әкесі қарсы алған сәтін бейнелейді. Ашылған уақыты: 29 мамыр 2019 жыл.
	Абай ескерткіші (Алматы қаласы, Жетісу ауданы)  Ескерткіш-бюст авторы: Тілеуберді Бинашев. Ашылған уақыты: 6 ақпан 2020 жыл.